اسلام آباد – 15 فيبروري (اي پي پي) وزيراعظم عمران خان چيو آه?? ته افغانستان ۾ طالبان حڪ??مت کي تسليم ڪرڻ جو فيصلو پاڪستان اڪيلي نه ٿو ڪري سگهي ۽ ان بابت پاڪستان افغانستان جي ڀرپاسي موجوده سمورن علائقائي ملڪن کي گڏ کڻي هلڻ چاهي ٿو، ڀارت کي ڪشمير جي حيثيت بحال ڪرڻي پوندي، 5 آگست 2019ع کان اڳ واري پوزيشن تي وڃڻ کانپوءِ ئي ڀارت سا?? ڳالهيون ڪري سگهجن ٿيون، هن وقت ڳالهيون ڪرڻ ڪشمير جي ماڻهن سا?? غداري جي برابر هوندو، سنڪيانگ چين جو حصو آه?? ڪو تڪرار نه آه?? ۽ ان کي چين جي حصي طور تي تسليم ڪيو وڃي ٿو، افغانستان ۾ امن ۽ استحڪام پاڪستان ۽ آمريڪا ٻنهي جي گڏيل مفاد ۾ آه??، امن ۾ آمريڪا جا حصيدار آه??ون پر تڪرارن ۾ نه. فرانسيسي اخبار لي فگارو کي انٽرويو ۾ وزيراعظم عمران خان چيو ته ڀارت ۾ جيڪو ڪجهه ٿي رهيو آه?? ان تي هو پنهنجي سمورن هندستاني دوستن جي لاءِ پريشان آه??، هڪ تعليم يافته هندستاني جي لاءِ هن وقت هندستان ۾ پلجڻ وڌڻ ڳڻتي جوڳو هوندو. افغانستان بابت سوال تي وزيراعظم چيو ته اڳ ۾ پاڪستان افغانستان جي ڀرپاسي موجوده سمورن علائقائي ملڪن کي گڏ کڻي هلڻ چاهي ٿو، اسان انهن سا?? گڏجي گڏيل قدم کڻڻ چاهيون ٿا. جيڪڏهن پاڪستان اڪيلي ڪو قدم کڻي ٿو ته ان سا?? پاڪستان تي تمام گهڻو عالمي دٻاءُ اچي ويندو. پاڪستان هن وقت معاشي طور تي پنهنجي پيرن تي بيهڻ جي ڪوشش ڪري رهيو آه??، جڏهن اسان جي حڪ??مت آئي ته ملڪ ڏيوالپڻو هو، اسان وٽ رهتون ادا ڪرڻ جي لاءِ پئسا نه هئا، اسان جو ڌيان هن وقت معيشت آه?? ۽ اسان پنهنجي معيشت کي انهي صورت ۾ مٿي کڻي وڃي سگهون ٿا جڏهن دنيا سا?? اسان جا سٺا لاڳاپا هجن. وزيراعظم چيو ته آخري شيءَ جيڪا اسان نه چاهينداسين اها عالمي اڪيلائپ آه??، يعني اسان واحد ملڪ هجون جيڪو انهن کي (طالبان حڪومت) کي تسليم ڪري پر اهو چوندي منهنجو يقين آه?? ته اڳتي وڌڻ جو واحد رستو اهو آه?? ته جيڪڏهن اٽڪل چار ڪروڙ افغانين جي ڀلائي جا خواهشمند آه?? ته افغان حڪ??مت کي جلد يا دير تسليم ڪرڻو آه?? ڇو هن وقت ڪو ٻيو متبادل دستياب نه آه??. وزيراعظم چيو ته جڏهن گذريل ڀيري طالبان جي حڪ??مت هئي ته انهن جو اتر اتحاد سا?? تڪرار هلي رهيو هو. افغانستان ۾ هاڻي ڪو تڪرار نه آه?? جيڪو 40 سا??ن کانپوءِ ??هر??ون موقعو آه??، سواءِ ڪجهه ننڍين دهشتگرد تنظيمن جي باقي ملڪ تڪرارن کان پاڪ آه??. افغانستان ۾ جيترو وڌيڪ استحڪام هوندو، ايترو ئي انهن عالمي دهشتگردن جي وڌڻ ويجهڻ جو امڪان گهٽ هوندو تنهن ڪري آئون محسوس ڪريان ٿو ته اڳتي وڌڻ جو واحد رستو طالبان حڪ??مت کي تسليم ڪرڻ آه??، پاڪستان اڪيلي ائين نه ٿو ڪري سگهي، اسان سمورن علائقائي ملڪن سا?? مشاورت ڪري رهيا آه??ون پر افغانستان جي عوام جي ڀلائي لاءِ جلد يا دير انهن کي افغانستان کي تسليم ڪرڻو پوندو. وزيراعظم چيو ته ان ڳالهه تي عالمي اتفاق راءِ آه?? ته افغانستان ۾ هڪ ٺوس حڪ??مت هجڻ گهرجي، ٻيو انساني حقن خاص طور تي عورتن جي حقن جو تحفظ هجڻ گهرجي، طالبان جي حڪ??مت ٻنهي جو واعدو ڪيو آه??، انهن انساني حقن ۽ ٺوس حڪ??مت جي ڳالهه ڪئي آه??. هاڻي سوال اهو آه?? ته طالبان اهڙو ڇا ڪري جنهن سا?? دنيا مطمئن ٿئي ته طالبان شرطون پوريون ڪري ڇڏيون آه??ن، هن وقت اها صورتحال آه?? جو اهي هيستائين ٻنهي شرطن تي راضي ٿي چڪا آه??. وزيراعظم چيو ته امير تقي جي دوري ۾ ڪا ٺوس خاطري ته نه ڪرائي پر هن ان اصول تي اتفاق ڪيو ته هو ان بابت اڳتي ڪيئن وڌندا. جيڪڏهن ڪير افغانين جي ڪردار کان واقف آه?? ته ان کي اهو ادراڪ هجڻ گهرجي ته اهي تمام گهڻا فاخر ماڻهو آه?? ۽ توهان انهن کي مجبور نه ٿا ڪري سگهو، اهي ٻاهرئين مداخلت کان نفرت ڪن ٿا، 2001ع ۾ پاڪستان انهن ٽن ملڪن مان هڪ هو جنهن افغانستان کي تسليم ڪري رکيو هو، ان جي باوجود جڏهن پاڪستان طالبان کي اهو چوڻ جي ڪوشش ڪئي ته هو اسامه بن لادن کي آمريڪا جي حوالي ڪري ڇڏي ته انهن صاف انڪار ڪري ڇڏيو. ان لاءِ هڪ حد تائين ٻاهريون دٻاءُ ڪنهن حڪ??مت تي اثرانداز نه ٿو ٿي سگهي. خاص طور تي اهڙي حڪ??مت تي جيڪا طالبان وانگر تمام گهڻي آزادي پسند آه??. رڳو تنبيهه ڪرڻ جي لاءِ جيڪڏهن ڪير اهو سوچي ٿو ته ان عمل جي لاءِ توهان انهن کي مجبور ڪري سگهو ٿا ته ائين ٿيڻ وارو نه آه?? ۽ اسان کي اميد به نه ڪرڻ گهرجي ڇو ته عورتن جي حقن بابت افغانستان جا ماڻهو ڇا ٿا سوچين ۽ اولهه ۾ عورتن کي ڪهڙا حق حاصل آه?? انهن ٻنهي جي وچ ۾ هڪ وڏو خال آه??. عورتن جي لاءِ اولهه طرز جي حقن جي جيڪڏهن ڪير اميد ڪري رهيو آه?? ته افغانستان ۾ ائين نه ٿيندو جڏهن ته اهي ان ڳالهه سا?? متفق آه?? ته ڇوڪرين کي تعليم حاصل ڪرڻ جي اجازت هجڻ گهرجي. گهٽ ۾ گهٽ اهو هڪ اهڙو نقطو آه?? جنهن تي جڏهن هو هتي آيا ته انهن اتفاق ڪيو. وزيراعظم چيو ته ٻه خدشا موجود آه?? ??هر??ون ته پناهگير آه??. پاڪستان ۾ اڳ ۾ ئي 40 لک کان وڌيڪ پناهگير موجود آه?? ۽ ڳڻتي جوڳي ڳالهه اها آه?? ته جيڪڏهن افغانستان ۾ حالتون خراب ٿين ٿيون، جيڪڏهن اهو انساني بحران بدتر ٿئي ٿو ته ملڪ ۾ پناهگيرن جو هڪ سيلاب ايندو. پاڪستان وڌيڪ پناهگيرن کي برداشت نه ٿو ڪري سگهي. اسان وٽ وسيلا نه آه??. بيو اهو ته سقوط ڪابل کان اڳ افغانستان مان ٽي گروهه ڪارروايون ڪري رهيا هئا ??هر??ن نمبر تي ٽي ٽي پي پاڪستان طالبان، ٻيو بلوچ دهشتگرد هئا ۽ ٽئين نمبر تي داعش هئي. ان لاءِ اسان جو پڪو يقين آه?? ته جيتري وڌيڪ مستحڪم افغان حڪ??مت ٿيندي ويندي انهن گروهن کي اتان ڪارروايون ڪرڻ جا موقعا گهٽ ملندا، ان لاءِ اسان وٽ مضبوط دليل آه??. پاڪستان وٽ افغانستان ۾ استحڪام جي مضبوط ترين دليل امڪاني پناهگير ۽ دهشتگردي آه??. طالبان حڪ??مت پاران پنهنجي سرزمين کي ٻين ملڪن جي خلاف دهشتگردي جي لاءِ استعمال نه ڪرڻ جي سوال تي وزيراعظم چيو ته کيس طالبان حڪ??مت تي ڀروسو آه?? منهنجي خيال ۾ جنهن به افغان طالبان سا?? گڏ ڪم ڪيو، آئون سا?? 2000ع جي ڳالهه ڪري رهيو آه??ان، هڪ ڳالهه توهان چئي سگهو ٿا ته اهي پنهنجي زبان تي قائم رهن ٿا. جڏهن ٽرڪ ڊرائيور ۽ ٻيا ماڻهو طالبان جي اقتدار ۾ اچڻ کانپوءِ افغانستان ويندا هئا ته اهي ٻڌائيندا ته ان کان اڳ هر 50 ميل کانپوءِ هڪ جنگجو انهن کان ڀتو وٺندو هو. جڏهن طالبان اقتدار ۾ آيا ته بنيادي طور تي هر جڳهه تي مڪمل امن ٿي ويو ۽ جڏهن اهي تحفظ جي ضمانت ڏين ٿا ته توهان کي تحفظ ملندو هو تنهن ڪري اسان کي يقين آه?? ته اهي ائين ڪندا ڇو ته اهو انهن جي مفاد ۾ آه??. جيڪو طالبان حڪ??مت سڀ کان وڌيڪ چاهيندي اها پنهنجي ماڻهن جي سارسنڀال آه?? ۽ اهي انهن جي سارسنڀال رڳو انهي صورت ۾ ڪري سگهن ٿا ته اتي امن هجي ۽ واپار هجي. ان جي لاءِ آئون سمجهان ٿو ته نه رڳو اسان جي حڪ??مت پر سمورن پاڙيسري ملڪن جو مڃڻ آه?? ته افغانستان ۾ استحڪام وچ ايشيائي ملڪن جي لاءِ انتهائي اهم آه??. پاڪستان ۽ وچ ايشيائي ملڪن جي موقف سا?? پاڪستان افغانستان جي رستي وچ ايشيا سا?? ڳنڍجي وڃي ٿو. وچ ايشيائي رياستون بحرهند سا?? ڳنڍجن ٿيون جتان اهي پنهنجو سا??ان ٻاهر کڻي وڃي سگهن ٿا تنهن ڪري اسان سڀ ان جي استحڪام ۾ دلچسپي رکون ٿا. هڪ سوال تي وزيراعظم چيو ته جيڪڏهن طالبان جي سرزمين تان دهشتگردي ٿئي ٿي ته اهي مصيبتن جو شڪار ٿيندا. عالمي دهشتگردي سا?? اهي نقصان کڻندا ان لاءِ عالمي دهشتگردي کي روڪڻ انهن جي پنهنجي مفاد ۾ آه??. پاڪستان ۽ فرانس جي لاڳاپن جي سوال تي وزيراعظم چيو ته فرانس پاڪستان جي لاءِ تمام اهم ملڪ آه??. ??هر??ن ڳالهه اها آه?? ته پاڪستان جي اڌ برآمدات يورپي يونين ڏانهن وڃي ٿي. فرانس اتان جي انتهائي ملڪن مان هڪ آه?? ۽ واپاري حصيدار ملڪ آه??. وزيراعظم چيو ته پاڪستان جي حوالي سا?? سندس بنيادي فڪر معيشت کي ٺيڪ ڪرڻ، پنهنجي ملڪ کي پنهنجي پيرن تي بيهارڻ ۽ 22 ڪروڙ عوام جو خيال رکڻ آه??. ان لاءِ منهنجي بنيادي دلچسپي معيشت آه?? ۽ انهي جي ڪري فرانس اسان جي لاءِ انتهائي اهم آه??. وزيراعظم چيو ته ڪورونا جي ڪري شايد ئي ڪو عالمي سفر يا ملاقاتون ٿيون هجن. اڪثر ورچوئل ملاقاتون ٿيون آه??. تنهن هوندي به صدر ميڪرون سا?? ملڻ چاهيندس ۽ ٻطرفن لاڳاپن تي ڳالهه ڪرڻ چاهيندس. منهنجي ٻه ڀيرا صدر ميڪرون سا?? ٽيليفون تي ڳالهه ٻولهه ٿي آه??. فرانس ۾ پاڪستاني سفير جي مقرري جي سوال تي وزيراعظم چيو ته منهنجو خيال آه?? ته اسان ان تي ڪم ڪري رهيا آه??ون. پاڪ ڀارت لاڳاپن ۽ ڀارت پاران غيرقانوني طور تي قبضي هيٺ ڄمون ۽ ڪشمير جي حيثيت کي تبديل ڪرڻ جي سوال تي وزيراعظم چيو ته 5 آگسٽ 2019ع تي ڀارت هڪطرفي طور تي ڪشمير جي حيثيت کي تبديل ڪيو. هي اها شروعات هئي جنهن کانپوءِ اسان جا لاڳاپا ڪٽجي ويا آه??. ڇو ته ڀارت جو ائين ڪرڻ گڏيل قومن جي سلامتي ڪائونسل جي قراردادن جي خلاف ورزي آه??. رڳو اهو ئي نه پر ڀارت ۾ آر ايس ايس جي قيادت هيٺ بي جي پي حڪ??مت جهڙي طريقي سا?? پاڪستان ۽ خاص طور تي ڪشمير جي حوالي سا?? پنهنجي پاليسي هلائي آه??. مون کي ڳڻتي آه?? ته دنيا جي ان حصي ۾ هن وقت تمام گهڻي بي چيني موجود آه?? ته اسان هڪ منطقي سوچ رکندڙ حڪ??مت سان معاملا نه ڪري رهيا آه??ون پر هڪ اهڙي حڪ??مت سان معاملا ڪري رهيا آه??ون جنهن جي نظريي جو بنياد ئي نفرت تي آه?? جنهن جو نظريو مسلمانن، اقليتن ۽ پاڪستان جي خلاف نفرت تي ٻڌل آه??، اها هڪ منطقي حڪ??مت نه آه?? جنهن سا?? اسان ڳالهيون ڪري سگهون. هڪ سوال تي وزيراعظم چيو ته ڀارت کي اهو تسليم ڪرڻو پوندو ته اسان جي وچ ۾ اصل مسئلو ڪشمير جي حل ??و ??هي جيڪو اسان جي وچ ۾ سڀ کان وڏو مسئلو آه?? ۽ اهو ئي سبب آه?? جو جڏهن آئون اقتدار ۾ آيس ته منهنجو ??هر??ون قدم اهو هو ته وزيراعظم نريندر مودي طرف دوستي جو هٿ وڌايو، آئون ڪيترن ئي پاڪستانين جي ڀيٽ ۾ ڀارت بابت وڌيڪ بهتر ڄاڻان ٿو، منهنجو خيال اهو هو ته اسان جا پاڙيسري جهڙا لاڳاپا هجن، اسان جي وچ ۾ ڇڪتاڻ جو واحد سبب ڪشمير مسئلو آه??، ان مسئلي کي ڳالهين جي ذريعي حل ڪرڻ جي حوالي سا?? ڀارتي وزيراعظم جو ردعمل تمام گهڻو حيران ڪندڙ هو، ان کانپوءِ پلواما واقعو پيش آيو جتي هڪ ڪشميري نوجوان ڀارتي فوجي قافلي تي خودڪش حملو ڪري ڇڏيو جنهن جو انهن اسان تي الزام هنيو، ان جي نتيجي ۾ انهن پاڪستان تي بمباري ڪئي، اسان ردعمل ۾ انهن جو جهاز ڪيرايو ۽ اهو ٻڌائڻ جي لاءِ اسان جارحيت نه ٿا وڌائڻ چاهيون اسان انهن جي پائليٽ کي واپس ڪري ڇڏيو، هن وقت اسان جي وچ ۾ ڪو رابطو نه آه?? پر آئون چوندس ته اها هڪ تعطل واري ڪيفيت آه??. وزيراعظم چيو ته اسان ڀارت سا?? لاڳاپا قائم ڪري سگهون ٿا پر ان طرفان ان جي شروعات انهن قدمن جي واپسي سا?? ٿيڻي آه?? جيڪي هن 5 آگسٽ 2019ع تي کنيا هئا، ڀارت کي ڪشمير جي حيثيت بحال ڪرڻي پوندي ڇو ته اها عالمي قانون جي خلاف ورزي آه??، 5 آگسٽ 2019ع کان اڳ واري پوزيشن تي وڃڻ کانپوءِ ئي اسان ڳالهيون ڪري سگهون ٿا، هن وقت ڳالهيون ڪرڻ ڪشمير جي ماڻهن سا?? غداري جي برابر هوندو جن ايتريون مصيبتون برداشت ڪيون آه??، هيستائين هڪ لک ڪشميرين پنهنجون جانيون قربان ڪيون آه??، ڪشميرين جو اهو حق هو جنهن جي ضمانت گڏيل قومن جي سلامتي ڪائونسل جي قراردادن ۾ ڏني وئي هئي ته ريفرنڊم ذريعي انهن کي پنهنجي مستقبل بابت پاڻ فيصلو ڪرڻ جي اجازت هوندي، ڪشميرين کي اهو حق نه ڏيڻ ۽ طاقت جو استعمال جهڙوڪ 8 لک ڀارتي فوج ڪشمير جي واديءَ کي هڪ اوپن جيل ۾ تبديل ڪري ڇڏيو آه??، اهڙي ڪا به راهه نه آه?? جو اسان اڳتي وڌي سگهون، جيستائين هو ڪشمير جي حيثيت بحال نه ٿو ڪري ڳالهيون نه ٿيون ٿي سگهن. وزيراعظم چيو ته سنڪيانگ چين جو حصو آه??، اهو ڪو تڪرار نه آه??، ان کي چين جي حصي طور تي تسليم ڪيو وڃي ٿو، ڪشمير جي حيثيت اها آه?? ته 1948ع ۾ عالمي برادري ان کي پاڪستان ۽ ڀارت جي وچ ۾ هڪ تڪرار طور تسليم ڪيو آه??، ڪشمير جي ماڻهن کي ضمانت ڏني وئي هئي، جيڪا ڀارت به تسليم ڪئي هئي، ڪشمير کي ڀارتي آئين ۾ خصوصي حيثيت حاصل هئي، 2019ع ۾ ڀارت هڪطرفي طور تي اها حيثيت ختم ڪري ڇڏي، ڪشمير مڪمل طور تي مختلف معاملو آه??، اهو پاڪستان ۽ ڀارت جي وچ ۾ هڪ تڪراري علائقو آه??، اهو ئي سبب آه?? جو پاڪستان ڪشمير جي ماڻهن جي ڳالهه ڪري ٿو ڇو ته هڪ ڀاڱي ٽي ڪشمير پاڪستان وٽ آه??، ڀارت جي قبضي هيٺ ڪشمير مان آيل ڪيترائي پناهگير پاڪستان ۾ رهن ٿا، ان لاءِ اهو معاملو سڌوسنئون پاڪستان بابت آه??، سڄي دنيا ۾ شام کان وٺي ليبيا، صوماليه ۽ عراق ۾ مسلمانن سا?? تمام گهڻو ڪجهه ٿي رهيو آه?? پر هن وقت منهنجا خاص طور تي خدشا ڪشمير جي حوالي سا?? آه?? جيڪو پاڪستان ۽ ڀارت جي وچ ۾ هڪ تڪراري معاملو آه??. پاڪ آمريڪا لاڳاپن بابت سوال تي وزيراعظم چيو ته پاڪستان جا آمريڪا سا?? تمام سٺا لاڳاپا آه??، اسان جا آمريڪا سا?? سدائين سٺا لاڳاپا رهيا آه??، پاڪ آمريڪا لاڳاپن جي ڪجهه رخن تي مون سدائين تنقيد ڪئي آه??، جنهن رخ کي مون سڀ کان وڌيڪ تنقيد جو نشانو بڻايو آه?? اهو دهشتگردي ۽ افغانستان ۾ ٿيندڙ جنگ آه??، مون ڪڏهن به نه سوچيو هو ته افغانستان جي مسئلي جو فوجي حل نڪرندو، شروع ۾ ڪجهه واضح نه هو ته اهي افغانستان ۾ ڪهڙي مقصد تحت آيا آه??، ڇا انهن جي نظر ۾ قوم جي تعمير هئي يا عورتن کي حق ڏيارڻ جي ڳالهه هئي يا انساني حقن جو معاملو هو، اهي اتي جمهوريت آڻڻ جي لاءِ ڇا ڪري رهيا آه?? ڇو ته انهن جا مقصد واضح نه هئا، ڪنهن کي خبر نه هئي ته اهي افغانستان ۾ ڇا ڪري رهيا آه??، آئون نه ٿو سمجهان ته آمريڪين کي به خبر هئي ته اهي ڇا ڪري رهيا آه??، افغانستان ۾ ڪهڙي ڪاميابي هئي ڪنهن کي خبر نه هئي، مون سدائين افغانستان ۾ ٿيندڙ ان مهم جوئي تي تنقيد ڪئي، اهي جيڪو ڪجهه به حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آه?? ان جو ڪو فوجي حل نه آه??، ٻي ڳالهه دهشتگردي جي خلاف جنگ ۾ پاڪستان جي شرڪت آه??، آئون نه چاهيندو هئس ته پاڪستان ان جنگ ۾ حصو وٺي ۽ ان جو هڪ سبب هو، 80ع جي ڏهاڪي ۾ افغانستان ۾ سوويت يونين جي خلاف جنگ ۾ پاڪستان آمريڪا جي مدد ڪئي هئي، مجاهدين کي هٿياربند ڪيو ۽ جهاد ۾ شرڪت ڪندڙن کي هيرو قرار ڏنو ويو ڇو ته اهي سوويت يونين جي قبضي جي خلاف هئا، اسان سي آءِ اي سا?? گڏجي انهن جي تربيت ڪئي هئي، 10 سا??ن کانپوءِ 1989ع ۾ سوويت فوجون افغانستان مان هليون ويون، پوءِ 2001ع ۾ آمريڪي افغانستان ۾ اچي ويا، هاڻي انهن ئي ماڻهن کي جن کي اسان غيرملڪي قبضي جي خلاف جنگ جي تربيت ڏني هئي، اسان اهو ٻڌائي رهيا هئاسين ته آمريڪي قبضي جي خلاف جنگ دهشتگردي آه?? ته اهي اسان جي خلاف ٿي ويا، منهنجو موقف اهو هو ته اسان کي غيرجانبدار رهڻ گهرجي ها، ان لاءِ پاڪستاني طالبان اسان جي خلاف ٿي ويا ڇو ته سوويت فوجن جي خلاف سموريون ڪارروايون اسان جي قبائلي علائقن مان ڪيون ويون هيون جيڪي افغانستان جي ڀرپاسي وارا ضلعا آه??، اتان جا ماڻهو پاڪستاني طالبان بڻجي ويا ۽ اسان جي خلاف ٿي ويا، ٻي ڳالهه اها آه?? ته مجاهدن جا پراڻا گروپ جهڙوڪ القاعده به پاڪستان جي خلاف ٿي ويا ۽ ان جي نتيجي ۾ پاڪستان کي 80 هزار قيمتي جانين جو نقصان کڻڻو پيو. وزيراعظم چيو ته آمريڪا جي ڪنهن اتحادي ايترن ماڻهن جو نقصان نه کنيو، ان جي باوجود افغانستان ۾ ناڪامي تي پاڪستان کي ذميوار قرار ڏنو ويو، مون ان سا?? اتفاق نه ڪيو هو پر ان کانسواءِ هن وقت آمريڪا سا?? اسان جا گڏيل مقصد آه??، اسان افغانستان مان ڪنهن به قسم جي دهشتگردي نه ٿا چاهيون، اسان عالمي دهشتگردي جي خلاف آه??ون، آمريڪا به اهو ئي چاهي ٿو ان لاءِ اسان جا مفاد گڏيل آه??، آئون اميد ڪريان ٿو ته آمريڪا به ان ڳالهه جو احساس ڪندو. وزيراعظم چيو ته آمريڪا شروع ۾ عالمي دهشتگردي يعني القاعده جو مقابلو ڪرڻ جي لاءِ افغانستان آيو هو، هاڻي جيڪڏهن اتي بحران واري ڪيفيت پيدا ٿي وڃي ٿي ته هڪ ڀيرو ٻيهر اتي اها ئي صورتحال پيدا ٿي ويندي ان لاءِ اسان جو مفاد گڏيل آه?? جيڪو افغانستان ۾ استحڪام آه??. افغانستان ۾ فضا مان نگراني ۽ آپريشن جي پاليسي حڪمت عملي ۾ شموليت جي سوال تي وزيراعظم چيو ته ائين رڳو طالبان جي حڪ??مت جي اجازت سا?? ٿي سگهي ٿو جيڪڏهن اها اجازت ڏي تڏهن ئي ائين ٿي سگهي ٿو ٻي صورت ۾ اها اسان جي آخري خواهش هوندي ته افغان حڪ??مت سان ڪو تڪرار هجي، 80 هزار جانين جو نقصان کڻڻ کانپوءِ پاڪستان هڪ ٻئي تڪرار کي برداشت نه ٿو ڪري سگهي، اسان امن ۾ آمريڪا جا حصيدار آه??ون پر تڪرارن ۾ نه. هڪ سوال تي وزيراعظم چيو ته هو آمريڪا تي الزام نه ٿو لڳائي پر پنهنجي ملڪي قيادت کي ذميوار سمجهي ٿو، ملڪي قيادت جو ڪم اهو آه?? ته اها پنهنجي ماڻهن جي مفادن جو تحفظ ڪري، اهو آمريڪا جو ڪم نه آه?? ته هو پاڪستاني عوام جي مفادن جو تحفظ ڪري، پاڪستان پاڻ کي استعمال ڪرڻ جي اجازت ڇو ڏني، اهو واضح آه?? ته اسان 80ع جي ڏهاڪي ۾ افغانستان ۾ سوويت يونين جي خلاف آمريڪا جي جنگ جو حصو بڻياسين، ان جنگ جي خاتمي جي هڪ سا?? کانپوءِ اسان تي پابنديون هنيون ويون، پاڪستان کي ان وقت سکڻ گهرجي ها، اهو ئي سبب آه?? جو مون 2001ع کانپوءِ آمريڪا جي دهشتگردي جي خلاف جنگ ۾ پاڪستان جي شموليت جي مخالفت ڪئي هئي، ان جو ??هر??ون سبب اهو آه?? ته اسان انهن مجاهدين کي غيرملڪي قبضي جي خلاف جنگ جي تربيت ڏني هئي، هاڻي اسان انهن کي ڪيئن روڪيون ها ۽ جڏهن اسان آمريڪا جو سا?? ڏنو ته اسان جي خلاف ٿي ويا، ٻي ڳالهه اها آه?? ته اسان کي لڳو ته اسان کي استعمال ڪيو ويو آه??، جڏهن 1991ع ۾ پاڪستان تي پريسلر ترميم جي ذريعي پابنديون هنيون ويون، ان وقت اسان وٽ 40 لک پناهگير رهندڙ هئا، پاڪستان ۾ ??هر??ون ڀيرو ڪلاشنڪوف جي آمد ٿي ۽ مذهبي نفرت پکيڙيندڙ عسڪري گروهه سا??هون آيا، اهو 80ع جي ڏهاڪي ۾ ٿيندڙ افغان جهاد جو نتيجو هو، ان وقت مون انهن جو سا?? ڏيڻ جي مخالفت ڪئي، منهنجو خيال هو ته اسان کي غيرجانبدار رهڻ گهرجي ها، مون کي اڄ به جارج بش جو بيان ياد آه?? جنهن ۾ هن چيو هو ته هو ٻيهر پاڪستان کي نه ڇڏيندا پر انهن هڪ ڀيرو ٻيهر اهو ئي ڪيو. فرانس جي دوري بابت سوال تي وزيراعظم چيو ته هن وقت نه پر هو يقينن فرانس جو دورو ڪرڻ چاهيندو.